Już 18 listopada po raz 19. rozpocznie się Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA. Dlaczego to takie ważne? Ano dlatego, że w tym roku po raz pierwszy jednym z jego patronów medialnych zostało KULTURĄ W PŁOT, który, jak pamiętacie, dokumenty darzy szczególną sympatią. Za chwilę poznacie 25 powodów, które przekonały piszącego te słowa do podjęcia się tego zadania.
Na tegoroczną edycję festiwalu zgłoszono ponad 200 filmów z całego świata. Siłą rzeczy nie wszystkie mogły wziąć udział w konkursie głównym, należało więc przeprowadzić wstępną selekcję. I tak komisja w składzie: Mikołaj Jazdon, Ewa Kujawińska, Janusz Piwowarski i Piotr Pławuszewski po obejrzeniu każdej z nadesłanych produkcji zakwalifikowała do konkursu 19. OFF CINEMA 25 tytułów z Polski, Europy i ze świata.
Spośród 25 filmów biorących udział w festiwalu z całą pewnością warto zobaczyć wszystkie. Jeśli jednak nie dacie rady zapoznać się z całym jego programem, rzućcie okiem na przynajmniej część z nich, wybierając z poniższego zestawienia te, które zainteresują Was najbardziej.
![240ea63c5a45b1f9eebe040c66273e46[1]](https://kulturawplot.pl/wp-content/uploads/2015/11/240ea63c5a45b1f9eebe040c66273e461.jpg)
CASA BLANCA
Reżyseria : Aleksandra Maciuszek
Produkcja: KIJORA Anna Gawlita
Kraj: Polska-Meksyk, 2015, 60‘
Casa Blanca to zapomniana miejscowość rybacka usytuowana u wejścia do zatoki hawańskiej. Film opowiada historię Nelsy, 70-letniej, połowicznie sparaliżowanej kobiety, oraz Vladimira, jej 35-letniego, cierpiącego na syndrom Downa syna; będącego zarazem jej jedynym opiekunem i zmuszonego do pomagania jej przy najbardziej podstawowych czynnościach życiowych. Pożycie tej dwójki nie jest wolne od konfliktów.
![bfaeb1963eaf8cd4d3ef86f88a7cd744[1]](https://kulturawplot.pl/wp-content/uploads/2015/11/bfaeb1963eaf8cd4d3ef86f88a7cd7441.jpg)
DOKUMENT
Reżyseria: Marcin Podolec
Produkcja: PWSFTviT w Łodzi
Kraj: Polska, 2015, 6’50”
Portret ojca, którego troje dorosłych dzieci dawno wyprowadziło się z rodzinnego domu. Obserwujemy dzień z życia 60-letniego mieszkańca małej miejscowości, który w dużym domu mieszka jedynie z żoną. Ujęcia przybliżające codzienne zajęcia, przeplatane są wspomnieniami i refleksjami mężczyzny, który marzy o pięknie, jednak pozostaje boleśnie świadomy rzeczywistości. Bohater co wieczór zapala lampkę w pokoju dzieci – dzięki temu dom wygląda z zewnątrz, jakby był zamieszkany przez więcej niż dwie osoby.
![b040cd87db7a34ef28e72e9c89980c61[1]](https://kulturawplot.pl/wp-content/uploads/2015/11/b040cd87db7a34ef28e72e9c89980c611.jpg)
165/60
Reżyseria: Anton Brutski
Produkcja: Anton Brutski, Nikolai Denisyonok
Kraj: Białoruś, 2014, 17’
Czy można zwyciężyć śmierć, skoro zawsze przychodzi niespodziewanie? Czy niezależnie od wieku zawsze umiera się za wcześnie? Jesień. Stara wieś, gdzieś na głębokiej, białoruskiej prowincji. Starszy człowiek nie zamierza się poddawać i podejmuje walkę. Reżyser rysuje portret człowieka ukazując jego ducha, charakter i siłę woli wyrażoną w jednym akcie, bez potrzeby wnikania w zbędne szczegóły życiorysu.
![4f8beffb26db24ea4bbfec0bb73f1d7d[1]](https://kulturawplot.pl/wp-content/uploads/2015/11/4f8beffb26db24ea4bbfec0bb73f1d7d1.jpg)
A DREAM SCHOOL IN THE STEPPES / SZKOŁA SNÓW
Reżyseria: Güliz Sağlam
Produkcja: Ilker Berke
Kraj: Turcja, 2015, 55′
Ahmet Uluçay, reżyser znany ze swych idiosynkratycznych filmów i jedynej zrealizowanej fabuły, „Łodzie ze skórki arbuza”, musiał się zmierzyć się z faktem, że choruje na nowotwór mózgu. Pierwszą operację przeszedł 12 lat temu. Ten dokument, niczym toczące się między rzeczywistością a snem życie Uluçaya, zabiera nas z tonących w półmroku korytarzy szpitala do wioski, do czasów dzieciństwa i marzeń, w głąb świata przepełnionego pasją filmowca.
![24b5d00180a7cd668524bbe05a895871[1]](https://kulturawplot.pl/wp-content/uploads/2015/11/24b5d00180a7cd668524bbe05a8958711.jpg)
A LAMP / LAMPA
Reżyseria: Asel Zhuraeva
Produkcja : Asel Zhuraeva, Aigerim Birnazarova
Kraj: Kirgistan, 2015, 12’
Opowieść o życiu Zalkarbeka i jego matki Kalbu, której domostwo pozbawione jest dostępu do energii elektrycznej, mimo, że znajduje się zaledwie 15 km od stolicy Kirgistanu, Biszkeku.
CROSSROADS / NA ROZDROŻU
Reżyseria: Anastasiya Miroshnichenko
Produkcja: Malcolm Dixelius
Kraj: Białoruś, Szwecja, 2014, 62’
Walerij Liaszkiewicz jest bezdomnym artystą, mieszkającym przy stacji kolejowej w Homlu na Białorusi. Przez ponad dwadzieścia lat, jego głównym zajęciem było malowanie obrazów a ulice miasta były jego atelier. Dla mieszkańców Homla jest jedynie elementem lokalnego kolorytu, jednak twórcy filmu starali się pokazać, że ten ekscentryczny artysta i filozof ma nam do przekazania wiele istotnych prawd o sensie życia, że w jego dziełach i stosunku do świata tkwi głęboki sens.
EGZAMIN DOJRZAŁOŚCI / THE EXAM
Reżyseria: Filip Gieldon
Produkcja: PWSFTviT Marcin Malatyński
Kraj: Polska, 2015, 45’
Matura ‒ jeden egzamin, jedno pokolenie, trzy młode dziewczyny. Przed nimi egzamin dojrzałości, który dla każdej z nich staje się sprawdzianem z życia. Asia, Paulusia i Niunia zmagają się z wyborami, które na zawsze zdeterminują ich życie. Będąc przedstawicielkami różnych środowisk, tworzą portret swojego pokolenia. W ich życiu określenie egzamin dojrzałości nabiera głębszego znaczenia, niż dla większości młodych ludzi.
GOD’S WILL / WOLA BOGA
Reżyseria: Beata Bubenec
Produkcja: Beata Bubenec
Kraj: Rosja, 2014, 55’
Dmitry Enteo, dawniej neo-buddysta a obecnie zagorzały obrońca wartości prawosławnych, znalazł się w centrum publicznej uwagi po przeprowadzeniu kilku niecodziennych działań, których obiektem był on sam. Nazywa siebie prawosławnym „akcjonistą” i przeciwstawia się twórczym działaniom takich grup artystycznych jak Voyna czy Pussy Riot. Grupa prawosławnych aktywistów, jaką wokół siebie zgromadził, przyjęła nazwę „Wola Boga”, a Dmitry obwieścił swój zamiar poprowadzenia najpierw Rosji, a następnie całego świata ku eucharystycznej rewolucji.
GRANDMOTHER RUTH AND HER DAUGHTERS / BABKA RUTH I JEJ CÓRKI
Reżyseria: Johanna Schartau
Produkcja: Johanna Schartau
Kraj: Szwecja, 2014, 60’
Jest rok 1945, w Europie wreszcie zapanował pokój, a tymczasem w mieszczańskim domu na przedmieściach Sztokholmu rozgrywa się rodzinna tragedia. Jest tam babka i dwie siostry ojca autorki. Jej babka to silna kobieta, która podczas I wojny światowej pojechała do Wiednia by pracować jako pielęgniarka. Film zrealizowała tworząc model domu rodzinnego ojca, wielkości domku dla lalek, a także korzystając z unikalnego materiału archiwalnego, obejmującego dwie wojny światowe oraz wywiadów. To opowieść o jej Babce i dwóch ciotkach, których nigdy nie było dane jej spotkać.
IL GESTO DELLE MANI / HAND GESTURES
Reżyseria: Francesco Clerici
Produkcja: Francesco Clerici, Velasco Vitali, Fonderia Artistica Baltaglia
Kraj: Włochy, 2015, 77’
Fonderia Artistica Battaglia, Pogliani e Frigerio została założona w Mediolanie w 1913 r. To jedna z najważniejszych działających współcześnie odlewni o tak długiej historii. Starożytna technika odlewu na wosk tracony powstała jeszcze w epoce brązu (ok. 3000-700 p.n.e.). Mimo dokonanych przez wieki postępów technologicznych, aby stworzyć rzeźbę w brązie, należy odwołać się do tej samej metody jaką zastosowano w V w. p.n.e. wykonując sławne brązy z Riace.
JUREK
Reżyseria: Paweł Wysoczański
Produkcja: Paweł Wysoczański
Kraj: Polska, 2014, 73’
24 października 1989 roku podczas wyprawy na Lhotse ginie Jerzy Kukuczka. Po raz pierwszy jedzie w Himalaje z pieniędzmi, sprzętem, naprawdę sławny. Jego śmierć to splot złych okoliczności, zapewne przypadek, dramat, którego raczej nie sposób było uniknąć. Rozmowy z rodziną i przyjaciółmi, niepublikowane nigdy archiwalia, zdjęcia, nagrania, fragmenty programów telewizyjnych i wywiadów, sceny inscenizowane składają się na portret całego środowiska himalaistów lat 80.
KONTRAPUNKT
Reżyseria: Andrzej Papuziński
Produkcja: Studio Filmowe Everest
Kraj: Polska, 2014, 29’
Film nie przedstawia żadnej akcji, nie rejestruje żadnego wydarzenia, nie przedstawia realnej przestrzeni. Jest to rekonstrukcja metody twórczej Michała Batorego, która polega na znalezieniu przedmiotów, wybraniu ich fragmentów i zespoleniu ich na nowo tak, aby uzyskały nowe znaczenie i wyzwoliły niespodziewane refleksje emocjonalne. Choć inni postępują podobnie, on wyróżnia się tym, że podczas gdy tamci atakują jedynie komunikatem, jego prace angażują emocjonalnie odbiorcę i zapraszają go do intelektualnej przygody.
LIBERO
Reżyseria: Thomas Künstler
Produkcja: Thomas Künstler
Kraj: Włochy, 2015, 7′
W 1997 roku, Giuseppe „Libero” Spagnuolo zdecydował się przenieść do Roscigno Vecchia, wsi, która zaczęła pustoszeć już na początku XX w. Teraz jej jedynym mieszkańcem jest Libero, który zajmuje niewielki domek pośród wręcz post-apokaliptycznego krajobrazu. Jego jedyną więzią ze światem zewnętrznym są pocztówki, które przychodzą do niego z różnych zakątków świata, przypadkowy gość, który niekiedy tu zawita, czy muzyk, który czasem przybywa do wsi, żeby poćwiczyć.
MOM IS NOT CRAZY / MAMA NIE ZWARIOWAŁA
Reżyseria: Mordechai Vardi
Produkcja: Mordechai Vardi, Ami Drozd
Kraj: Izrael, 2014, 74’
36-letnia Amira cierpi na pograniczne zaburzenie osobowości (borderline) z potencjalnym ryzykiem samobójstwa. Jest żoną Michaela, z którym ma 4 dzieci. Jest inteligentną, błyskotliwą kobietą, z rozległą wiedzą na temat judaizmu. Czuje, że musi wyjawić swój sekret, żeby czuć się bezpiecznie wśród innych.
MÓW DO MNIE / TALK TO ME
Reżyseria: Marta Prus
Produkcja: Anna Kępińska, Maciej Kubicki
Kraj: Polska, 2015, 45’
Bohaterem filmu „Mów do mnie” jest uzależniony od marihuany Krzysiek (21 lat), mieszkaniec ośrodka Monar w Warszawie. Film nie jest jednak kolejną narracją o uzależnieniu, tylko szczerą opowieścią o relacji bohatera z reżyserem, nietypowym przykładem tego, jak życie wnika w materię filmową, stawiając bohatera i reżysera w trudnej sytuacji. To historia rodzącego się uczucia, walki ze słabościami i opowieść o odpowiedzialności za drugiego człowieka.
NEVER A DULL MOMENT / NIE ZAZNAŁEM NUDY
Reżyseria: Pim Zwier
Produkcja: SeriousFilm
Kraj: Holandia, 2014, 91’
Never a Dull Moment to film o wytrwałości i osobistej sile przetrwania w najbardziej burzliwym okresie minionego stulecia. Jednocześnie jest to zapis pełnego przygód życia, bogato udokumentowanego i skrupulatnie zarchiwizowanego przez głównego bohatera – Sama Waagenaara. To właśnie osobiste dokumenty powklejane do albumów, niezliczone fotografie i nieopublikowana autobiografia Sama Waagenaara stały się kanwą tego filmu.
ON THE EDGE / NA KRAWĘDZI
Reżyseria: Anna Shishova
Produkcja: Anna Shishova
Kraj: Rosja, 2014, 48’
Pewnego zimowego dnia, w rosyjskim miasteczku w obwodzie kostromskim, ktoś znajduje starszego pana marznącego w samochodzie. Kim jest ten mężczyzna? Niechciany przez nikogo, zostaje przygarnięty przez popa i próbuje wrócić do zdrowia pod opieką zakonnicy. Jego historia stopniowo wychodzi na jaw na tle opowieści o życiu prowincjonalnego miasteczka, które od pokoleń toczyło się w cieniu wielkiego zakładu karnego.
ONCE UPON A TIME / DAWNO TEMU
Reżyseria: Agata Woźniak
Produkcja: University of Television and Film Munich
Kraj: Niemcy,, 2015, 75’
Dawno temu, gdzieś w Niemczech był sobie domek, stojący na porośniętym zielenią wzgórzu. To dom, który zbudowali rodzice autorki filmu, po tym jak opuścili Polskę w poszukiwaniu lepszego życia; to miejsce gdzie jej siostra, trzej bracia i ona spędzili dzieciństwo. W dzikich gęstwinach ogrodu rośli niczym bluszcz, wijąc i splatając się ze sobą.
OSTAP
Reżyseria: Taras Dron
Produkcja: Taras Dron
Kraj: Ukraina, 2015, 28’
Film został nakręcony po ostatniej bitwie za Doniecki Port Lotniczy, będący kluczowym w historii wojny na wschodzie Ukrainy. Historia dwóch braci, z których jeden jest w domu, we Lwowie, a drugi w niewoli u separatystów, w szpitalu w Doniecku. Obaj mocno wierzą, że nastąpi wymiana jeńców wojennych i będą mieli szansę się jeszcze spotkać.
PARTIA ŻYCIA / A GAME OF LIFE
Reżyseria: Aleksander Krzystyniak
Produkcja: Aleksander Krzystyniak
Kraj: Polska, 2015, 15’
Trud, ograniczenia i pustka. Czy w takich warunkach można być szczęśliwym człowiekiem? Symboliczny dzień z życia dwojga ludzi ‒ małżeństwa, któremu los rzucił wyzwanie. Na nowo, krok po kroku, odkrywają pozornie zwykłe czynności, które nabierają nowego wymiaru. Sytuacja jest swoistą grą, a jej zwieńczeniem jest rozgrywka szachowa. Jednak nie ma tu wygranej ani porażki: to tytułowa partia życia.
PUNKT WYJŚCIA / STARTING POINT
Reżyseria: Michał Szcześniak
Produkcja: Studio Munka ‒ SFP
Kraj: Polska, 2014, 26’
Aneta „zbuntowała się całkowicie” w wieku 19 lat. Trafiła do więzienia za morderstwo. Dziewięć lat później codziennie wyjeżdża poza mury zakładu karnego do domu spokojnej starości, gdzie mieszka chora od najmłodszych lat pani Helena. W jej odczuciu Aneta ma w życiu wszystko, dlatego namiętnie dopytuje dziewczynę o jej życie. Anetę czeka próba, w której pomoże jej pani Helena.
SHOULDER THE LION / NA BARKACH LWA
Reżyseria: Erinnisse&Patryk Rebisz
Produkcja: Patryk Rebisz
Kraj: USA, Polska 2015, 74’
Dokumentalny esej ‒ historia trzech artystów, którzy utracili zmysł definiujący ich sztukę. Jedną z bohaterek jest malarka, która po utracie połowy mózgu w walce bokserskiej (jej historia stała się inspiracją dla oscarowego filmu „Za wszelką cenę”), próbuje odnaleźć swoje miejsce na świecie. Ten wizualny esej odkrywa znaczenie obrazów, kruchość wspomnień oraz pragnienie przynależności do współczesnego świata.
ŚLIMAKI / SNAILS
Reżyseria: Grzegorz Szczepaniak
Produkcja: Wajda Studio
Kraj: Polska, 2015, 29’
Francuzi są oburzeni! Co drugi ślimak na ich stole pochodzi z Polski. Przemysł ślimaczany kwitnie, a polscy hodowcy eksportują ślimaki nie tylko do Francji czy Włoch, ale podbijają również Chiny i Japonię. Na fali popularności ślimaczanego „złotego” interesu dwaj przyjaciele, Andrzej i Konrad, postanawiają założyć własną hodowlę i zarobić miliony. W tajniki ślimaczanego świata wprowadza ich ekspert, pan Grzegorz Skalmowski znany jako „Ślimaczany Król”.
WHERE YOU BELONG / TAM, GDZIE TWOJE MIEJSCE
Reżyseria: Andrei Kutsila
Produkcja: BELSAT TV (TVP S.A.)
Kraj: Polska, Białoruś, 2015, 16’
Czy człowiek jest w stanie zerwać więź i opuścić miejsce, które jest jego rodzinnym domem, jeśli panuje tam nuda i samotność? Andriej, mały człowiek z małego miejsca, poświęcił 15 lat swojego życia pracując w miejscowym domu kultury. Dziś jego sale zieją pustką, tylko dzieci przychodzą tu czasem, żeby pośpiewać. Tymczasem prawdziwa białoruska kultura trzyma się z dala od państwowej instytucji. Autentyczne śpiewanie usłyszeć można w małym domu na wsi, który Andriej od czasu do czasu odwiedza.
GUESTS
Reżyseria: Andrei Kutsila
Produkcja: BESLSAT TV (TVP S.A.)
Kraj: Polska, Białoruś, 2015, 53‘
Aliaksiej Ščadroŭ pracował kiedyś jako ratownik medyczny w białoruskim pogotowiu. Jego karetka była często wzywana, by zabrać z ulicy bezdomnych, ale po przejechaniu kilku kilometrów zespół pozbywał się ich z pojazdu. Kiedy Aliaksiej trafił do więzienia, odkrył, że też jest osobą niechcianą i niepotrzebną nikomu. Czas spędzony za kratami zmienił jego pogląd na życie. Jego wzorem stała się Matka Teresa, uosobienie godnej naśladowania chrześcijańskiej wytrwałości, miłosierdzia i miłości dla odrzuconych przez ludzi i świat.
A teraz – do Poznania!
KULTURĄ W PŁOT 