Najważniejsze jest niewidoczne dla oczu

Zaryzykuję stwierdzenie, iż nie ma na świecie osoby, która nie słyszałaby o „Małym Księciu” Antoine’a Saint-Exupéry’ego. Pójdę nawet dalej – każdy z Was z pewnością słyszał jeden czy dwa cytaty z kultowej książki autora, który bawił się w Paulo Coelho zanim to było modne. I chociaż osobiście zdecydowanie bardziej przypadła mi do gustu „Ziemia, planeta ludzi” (10/10), na mieszkańca niewielkiej asteroidy do dziś patrzę z wielką sympatią, a uniwersalne prawdy przez niego głoszone nie irytują mnie tak bardzo, jak te wymóżdżone przez alchemika z Brazylii. Co ciekawe francuski pilot spędził na ich dopieszczaniu zdecydowanie więcej czasu, niż wspomniany Coelho na napisanie dowolnej ze swoich książek. A najczęściej cytowana sentencja przeszła aż 11 transformacji, zanim stała się tytułem tego wpisu.

Jak tłumaczy Christine Nelson, kuratorka literackich i historycznych manuskryptów z Morgan Library & Museum w Nowym Jorku, Exupéry nieustannie coś poprawiał, zmieniał i przepisywał. Znajdujące się w posiadaniu nowojorskiej biblioteki manuskrypty pokazują, że autor miał niezachwiany pomysł kształt i ton opowieści, ale przez długi czas dopieszczał każde ze zdań i opisanych epizodów z życia Księcia. Niestety nie dane mu było doświadczyć nie tylko niesamowitej i niesłabnącej popularności, jaką powieść zaczęła się cieszyć w latach po jej wydaniu (1943 rok), ale nawet doczekać jej premiery w ojczyźnie. „Mały Książę” powstał na wojennym wygnaniu w Ameryce, a jego autor zginął w tajemniczych okolicznościach po powrocie do ogarniętej konfliktem zbrojnym Europy podczas lotu zwiadowczego.

Wracając jednak do manuskryptu jego najsłynniejszego dzieła – istnieje przynajmniej jedenaście (!) innych wersji frazy „najważniejsze jest niewidoczne dla oczu” (fr. „l’essentiel est invisible pour les yeux”) i chociaż nie różnią się one od siebie znacząco, to, jak to mówią, w tych właśnie szczegółach tkwi diabeł. Albo jego lisi odpowiednik, bo wszak to rudzielec wypowiada u Exupéry’ego najważniejsze zdanie. A jak wygląda jego jedenaścioro rodzeństwa?

---

1. Mais ce qui compte est invisible.

To, co liczy się najbardziej, jest niewidzialne.

---

2. Mais l’essentiel est toujours invisible.

Ale to, co najważniejsze, jest zawsze niewidzialne.

---

3. Ce qui est important est toujours invisible.

To, co ważne, jest zawsze niewidzialne.

---

4. Le plus important demeure invisible.

To, co jest najważniejsze, pozostaje niewidoczne.

---

---

5. Ce qui est important ça ne se voit pas.

Tego co ważne, nie można zobaczyć.

---

6. Ce qui compte ne se voit pas.

Tego, co ma znaczenie, nie można zobaczyć.

---

7. Ce qui est tellement joli n’est pas pour les yeux.

Coś tak wspaniałego nie jest przeznaczone dla oczu.

---

8. Ce qui est important, ça ne se voit pas.

To, co jest ważne, tego nie można zobaczyć.

---

---

9. Ce qui se voit ça ne compte pas.

To, co można zobaczyć, nie ma znaczenia.

---

10. L’important est toujours ailleurs.

To, co ważne, jest zawsze gdzie indziej.

---

11. Ce qui est le plus important c’est ce qui ne se voit pas.

Najważniejsze jest to, czego nie można zobaczyć.

---

Z dołu przepraszam za moją francuszczyznę, ale moim drugim językiem jest angielski i to z niego przekładałem na nasz ojczysty. Ale może któraś z powyższych podoba Wam się bardziej niż to, co niewidoczne dla oczu?

Na podstawie:

11 Drafts of the Most Famous Phrase from ‚The Little Prince’