Nikogo nie powinno zdziwić maślane stwierdzenie, że jeden z najlepszych i najbardziej kultowych filmów w dziejach kina, zawiera jedną z najlepszych i najbardziej kultowych sekwencji w historii kinematografii. Bo jak inaczej nazwać trzymający w napięciu moment kulminacyjny „Powrotu do przyszłości„, w którym jeden z bohaterów za pomocą przyjaciela, pioruna i rozpędzonego do 88 mil na godzinę samochodu, wbrew przeciwnościom losu (i prawom fizyki pewnie też) próbuje oddać skok w przyszłość na odległość 30 lat?

Ta scena to prawdziwy majstersztyk kina przygodowego, budowana od pierwszych minut filmu właściwie przez cały czas trwania akcji na zasadzie tzw. „pistoletu strzelby Czechowa„, czyli wcześnie wprowadzonego do historii, pozornie nieistotnego elementu, który później okazuje się niezwykle ważny, wręcz rozstrzygający o sukcesie czy porażce wybranej postaci. O jaki element chodzi w tym wypadku? Oczywiście o uszkodzoną podczas burzy wieżę zegarową w centralnym punkcie miasteczka Hill Valley.

Zdziwić Was może natomiast co innego – kluczowy dla pierwszej części „Powrotu do przyszłości” (ale obecny w każdej kolejnej) budynek, możecie zobaczyć w kilkunastu (jeśli nie kilkudziesięciu) innych filmach oraz wielu serialach, teledyskach, reklamach, a nawet w grze (i nie chodzi tu o grową adaptację filmu Zemeckisa)!

Ale jak?! Jakim cudem?! Pieprzysz! ŻĄDAMY WYJAŚNIEŃ!

OK, OK, już spieszę z eksplikacją (żeby zabłysnąć erudycją, specjalnie otworzyłem słownik synonimów, delektując się wonią starego, z dawien dawna nie dotykanego papieru). Prawda jest taka, że Hill Valley jakie wszyscy znamy, nie było kręcone w jednym miasteczku i okolicach, a kluczowy dla fabuły budynek (oraz przylegający do niej plac miejski oraz budynki) to atrapa stojąca na terenie studia Universal. Atrapa tak doskonała, że pasująca do stale rosnącej liczby produkcji.

Courthouse Square (z ang. „plac przed gmachem sądu”) został wybudowany na terenie Universal Studios mniej więcej w latach 30. Był to czas, w którym i inne studia zaczęły stawiać stałą scenografię, na skutek wprowadzenia filmów dźwiękowych. Powodem były trudności w kontrolowaniu jakości dźwięku na otwartym terenie oraz fakt, że proces filmowania z każdą produkcją stawał się coraz bardziej skomplikowany. Najłatwiej było więc przygotować scenografię w niedalekiej okolicy, tak aby w razie konieczności móc z niej korzystać.

Plac przed gmachem sądu zaczął pojawiać się w wielu produkcjach i pojawia się do dziś, pomimo faktu, że czterokrotnie był trawiony przez sporych rozmiarów pożary (w latach 1957, 1990, 1997 i 2008). Ale o tym trochę niżej – teraz przyszła pora na…

Filmy, seriale i inne miejsca, w których można zobaczyć gmach sądu

Poniższe zdjęcia zaczerpnąłem z wielu różnych stron poświęconych „Powrotowi do przyszłości” oraz historii Studia Universal. Linki do nich zamieszczam na końcu wpisu, natomiast opisy do fotografii znajdziecie bezpośrednio pod nimi.

Burzliwa (ale bardzo skrótowo opisana) historia najpopularniejszej atrapy amerykańskiego kina

W 1990 roku Courthouse Square został zniszczony na skutek działań podpalacza, którym okazał się niezadowolony z warunków pracy ochroniarz pracujący na terenie studia. Z ogniem walczyło wówczas ponad 400 wozów strażackich i 6 helikopterów, a spłonęło około 20% wszystkich budynków Universal Studios.

1 czerwca 2008 roku plac, budynki dookoła niego oraz gmach sądu spłonęły.

Początkowo obawiano się, że Universal nie zdecyduje się na odbudowanie swojej stałej scenografii, jednak bardzo szybko podjęto decyzję o przywrócenie Courthouse Square do poprzedniego kształtu. Najświeższe zdjęcia pochodzą z roku 2013, a wykonano je z samolotu, który fotografował okolicę na potrzeby Google i serwisu Google Maps. Jeśli chcecie pooglądać okolicę, Courthouse Square znajduje się o tutaj.

Lista wszystkich (?) filmów (i innych produkcji), gdzie uważny widz dostrzeże Courthouse Square

• Ma and Pa Kettle (1949–1954)
• It Came from Outer Space (1953)
• Tarantula (1955)
• The Monolith Monsters (1957)
• Leave It to Beaver (1957–1963)
• The Twilight Zone: „Where Is Everybody?” (1959; pierwszy odcinek)
• Inherit the Wind (1960)
• To Kill a Mockingbird (1962)
• The Music Man (1962)
• Bye Bye Birdie (1963)
• Village of the Giants (1965)
• How to Frame a Figg (1971)
• The Alpha Caper (1973)
• The Misadventures of Sheriff Lobo (1978)
• Psycho II (1983)
• Simon & Simon (1981–1988)
• Knight Rider (1982–1986)
• The New Leave It to Beaver (1984–1988)
• Gremlins (1984)
• Back to the Future (1985)
• Magnum, P.I. (1986)
• Elvira, Mistress of the Dark (1988)
• Back to the Future Part II (1989)
• Sneakers (1992)
• Weird Science (1994-1998)
• Dr. Quinn, Medicine Woman (1994)
• Three Wishes (1995)
• The Nutty Professor (1996)
• Jingle All the Way (1996)
• Escape from L.A. (1996)
• Batman & Robin (1997)
• Amistad (1997)
• Buffy the Vampire Slayer (1998)
• Sliders (1999)
• The Offspring: „Why Don’t You Get a Job?” (1999)
• Gilmore Girls (2000)
• Bruce Almighty (2003)
• The Cat in the Hat (2003)
• Ghost Whisperer (2005–2010)
• Falling Skies (2011-)
• The Campaign (2012)
• House M.D., 8×5 „The Confession” (2011/12)

Skąd to wszystko wiesz?

Z internetu. Korzystałem z tych stron:

1. Artykuł w serwisie Cracked, opisujący również inne powtarzające się scenografie
2. Wikipedia, oczywiście
3. Back to the Future Almanac – stąd pożyczyłem wiele stopklatek
4. Dear Old Hollywood – tu znalazłem zdjęcia pożaru z 2008 roku
5. Retroweb – tu też kilka zdjęć padło moim łupem

BONUS! Inne lokacje, gdzie kręcono „Powrót do przyszłości”

Błagam Was, znajdźcie kilka chwil by obejrzeć ten niesamowity materiał filmowy skupiający się na miejscach, gdzie kręcono „Back to the Future”. Świetny montaż scen z filmu i zdjęć wykonanych obecnie.